1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı, işçi ve emekçiler tarafından tüm dünyada birlik, dayanışma ve haksızlıklarla mücadele günü olarak kutlanıyor. Birçok ülkede resmi tatil olarak kutlanan 1 Mayıs, ilk kez 1856 yılında Avustralya’nın Melbourne kentinde ortaya çıktı. Taş ve inşaat işçileri, günde 8 saatlik iş günü için parlamento binasına yürüyüş düzenlediler.
1889’DA ÖZEL GÜN OLDU
1886 yılında ise ABD’de işçi sendikaları önderliğinde günde 12 saat, haftada 6 gün olan çalışma takvimine karşı, günlük 8 saatlik çalışma talebiyle iş bırakma eylemi gerçekleştirildi. Chicago’da yapılan işçi eylemine yarım milyondan fazla işçi katıldı. 14 Temmuz-21 Temmuz 1889’da toplanan İkinci Enternasyonal’de Fransız bir işçi temsilcisinin önerisiyle 1 Mayıs günün tüm dünyada “Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü” olarak kutlanmasına karar verildi.
Zamanla 8 saatlik iş günü birçok ülkede resmen kabul edildi. 1 Mayıs böylece işçilerin birlik ve dayanışmasını yansıtan bir bayram niteliğini kazandı. Günümüzde Çin, Kuzey Kore, Vietnam, Laos, Küba, Venezuela, Nepal ve Bolivya gibi sosyalist rejimlerin yanı sıra daha birçok ülkede tatil günü olan 1 Mayıs’ı işçiler büyük kitle gösterileriyle kutlarlar. Bazı ülkelerde siyasal bir eylem biçimi de olan 1 Mayıs’ın bugün tüm dünyadan renkli görüntülere sahne olması bekleniyor.
2009’DA BAYRAM İLAN EDİLDİ
Türkiye’de 1 Mayıs İşçi Bayramı ilk kez 1923’te kutlandı. 1 Mayıs 1977’de İstanbul Taksim Meydanı’ndaki kutlamalar sırasında 34 kişi öldü, 136 kişi yaralandı. Sonraki yıllarda 1 Mayıs günleri hep sancılı geçti. Özellikle İstanbul’da kutlama etkinliklerine izin verilmemesi nedeniyle olaylar çıktı, gözaltılar yaşandı. 2008’de ise Emek ve Dayanışma Günü olarak kutlanması kabul edildi. 22 Nisan 2009 tarihinde TBMM’de kabul edilen yasa ile de 1 Mayıs, resmi tatil ilan edildi.
İstanbul’daki kutlamaların adresi olan Taksim’de 1 Mayıs kutlamasına 2010 yılında izin verildi. Ancak 2013’ten itibaren yeniden yasak kondu. Bu yıl da Taksim, yine 1 Mayıs’a kapalı olacak. Öte yandan geçtiğimiz Cuma günü 1 Mayıs 1977’de hayatını kaybedenleri anmak için Taksim’deki Kazancı Yokuşu’nda bir tören düzenlendi. Yaşamını yitirenler anısına karanfil bırakılmasının ardından Şişhane’ye doğru yürüyüşe geçmek isteyen yurttaşlar ise polis tarafından engellendi.
İstanbul’da Maltepe, Ankara’da Tandoğan
Türkiye’de 1 Mayıs’ın simgesi haline gelen Taksim Meydanı’nda kutlamaya izin yok. Bunun yerine İstanbul’daki kutlamalar Maltepe Meydanı’nda gerçekleştirilecek. DİSK, KESK, TMMOB, TTB ve TDB temsilcilerinin da katılacağı etkinlik saat 13.30’da başlayacak.
Ankara’daki miting Tandoğan Meydanı’nda gerçekleştirilecek. DİSK’in organize ettiği miting 11.00’de AKM Metro İstasyonu önünde toplanılacak kortejlerin Tandoğan’a yürümesinden sonra 13.30’da başlayacak. İzmir’deki kutlamalar 13.00’te Gündoğdu Meydanı’na yapılacak. 1 Mayıs toplam 24 şehir ve 25 meydanda kutlanacak. Türk-İş, deprem nedeniyle Adana’da, Hak-İş ise Kahramanmaraş’ta kutlama programı yapacak.
